Polacy na Białorusi

Szacuje się, że na Białorusi według aktualnego spisu powszechnego mieszka około 295 tysięcy osób polskiego pochodzenia, co powoduje, że jest to druga co do wielkości mniejszość na terenie tego kraju (większa jest tylko mniejszość rosyjska).  Z nieoficjalnych statystyk wynika, że może to być nawet liczebność w granicach 500 tysięcy do 1,2 miliona. Największa ilość Polaków mieszka w obwodzie grodzieńskim i brzeskim, czyli w dwóch ościennych obwodach, sąsiadujących z Polską.

Tereny dzisiejszej Białorusi przed wiekami wchodziły w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, a po przyjęciu chrześcijaństwa na tych ziemiach nastąpił gwałtowny wzrost napływu obywateli polskich na te tereny. Byli to zazwyczaj duchowni, urzędnicy, żołnierze, ale osiedleńcami stawali się nawet mieszczanie. Oddziaływania polskie były na tyle silne i skuteczne, że całe miasta zaczęły ulegać polonizacji. Do XVII wieku wszystkie miasta uległy temu procesowi, a nawet została spolonizowana białoruska szlachta. Proces polonizacji zaszedł na tyle daleko, że na początku lat dwudziestych ubiegłego wieku, język polski stał się jednym z języków urzędowych. Na terenie państwa białoruskiego funkcjonowały polskie działy, szkolnictwo, instytucje kulturalne takie jak np. Teatr Polski w Mińsku. Istniały polskie gazety, regularnie wydawane oraz polskie radiostacje nadające audycje w tym języku. Na drodze ku dalszemu rozwojowi i szerzeniu polskości stanęły zmiany polityczne w 1936 r., w wyniku których zostały rozwiązane polskie instytucje, a wielką część ludności polskojęzycznej zesłano na Sybir lub do Kazachstanu.

W 1939 roku, po wkroczeniu wojsk ZSRR do Polski zaczęły się masowe represje na Polakach. Zachodnia Białoruś, gdzie mieszkała większość Polaków, została wcielona do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (BSRR). Władze stosowały bezwzględną politykę nakierowaną antypolsko, przeprowadzane były łapanki, masowe egzekucje i deportacje w ramach prac siłowych na terenie ASRR, czyli Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej – były to tereny Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (RFSRR), wydzielone dla każdego z narodów.
Pod koniec lat osiemdziesiątych, język polski na nowo zawitał w białoruskich szkołach i zaczęto powoli przywracać i tworzyć nowe polskie organizacje i związki społeczno-kulturalne. W 1991 roku powstał Związek Polaków na Białorusi, jak na razie największa organizacja zrzeszająca Polaków na Białorusi.

Polacy i organizacje polonijne na Białorusi:

Związek Polaków na Białorusi – znadniemna.pl  
Polonijny Ośrodek Biznesu i Turystyki na Białorusi – polonijny.eu
Strona Polaków na Białorusi – polaki.org
Polska Macierz Szkolna na Białorusi – pmsgrodno.org
Polski Zespół „Lechici” – lechicizespol.blogspot.com
Harcerstwo na Białorusi – www.facebook.com/pages/category/Community/Harcerstwo-na-Bia%C5%82orusi
Instytut Polski Mińsk – www.pl.instpol.by Dom Polski w Lidzie – dompolski.by

Poprzedni wpis
Polacy na Ukrainie
Następny wpis
Polacy w Kazachstanie

Najnowsze wpisy